TOBB Kimya Sanayi Meclisi üyemiz Dr. Y. Müh. Erol Özensoy’un İngiltere’deki bina yangınının kimya sanayine verdiği ciddi uyarı hakkındaki bilgilendirici yazısı aşağıda takdim edilmiştir.

“Kimya Meclisinin  değerli üyeleri

İngilteredeki 24 katlı  bir binada çıkan  yangın hadisesi malesef binalardaki ısı izolasyonlarında kullanılan  malzemelerin sadece  ısı yalıtım katsayılarına bakılarak değerlendirelemiyeceğini ve  ilgili yönetmeliklerle onaylanan  malzemelerin tümünün  bu doğrultuda yeniden ciddiyetle değerlendirilmeleri gerekliliğini  ortaya çıkarmıştır.

İngiltere- Londra -Latimer Road ta  bulunan Kensington Belediyesine ait 24 katlı Grenfel Tower daki bina yangınında  (malesef bu elim olayda 23/06/2017 tarihli haberlere göre ölüm sayısı 79 dir. İşin kötüsü cesetlerdeki ciddi yanmalar/kömürleşme  nedeniyle bugüne kadar sadece 5 kişinin kimliği belirlenebilmiştir. Bu kulede yaklaşık 600 kişi yaşamaktaydı. Üst katlara henüz tam çıkılamadığından  bu sayının çok daha fazla artacağı  yetkililerce  açıklanmıştır)  oluşan durum  İngiltere gibi çok gelişmiş ülkelerde bile ürün değerlendirmelerinin çok kapsamlı  ve doğru yapılamadığını ortaya çıkarmıştır.  İngilterede ki 22/06/2017 tarihli  gazetelerde  ve 23/06/2017 tarihli  TV  haberlerinde 65 kişinin ölüm nedeninin bir kimyasal silah olan  hidrojen siyanür gazı  olduğu açıklanmıştır.  Özetle kullanılan ısı  yalıtım malzemesi İngiliz otoritelerince onaylıdır ve  bu kadar kişi kimyasal silah statüsündeki bir gazdan zehirlenerek ölmüşlerdir . Yapılan tespitlere göre sadece Kensington  Belediyesi kendi   sınırlarında  63 binanın benzer   problemleri taşıdığını göstermektedir.

Yalıtım malzemesi seçimindeki onay sürecinin eksikliği  ve kapsamında özellikle güvenlik kriterlerinin olmaması nedeniyle  malasef bu çok elim  olay cerayan etmiştir . Sadece Kensington da 63 yüksek binanın daha benzer  yangın riski   taşıması olaya çok daha  ciddiyetle bakılmasına neden olmuştur.

Ülkemizde yıllardır bu konulardaki  uzman uyarılarına rağmen TC Bilim ,Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı- TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve diğer bakanlıklara ait  ürün standartlarına mevcut insan sağlığı ve çevre mevzuatlarını  dahil etmemişlerdir. Halen ülkemizdeki bütün binalar ısı yönetmeliği çerçevesinde  hızla  yalıtılmaktadır.  Bu konuyla ilgili alınan tek tedbir ürünlere yangın dayanıklılığını artıran alev geciktiriciler (flame retardant) konulmasıdır . Ancak  bilindiği üzere bu alev geciktiriciler yanmazlık sağlamazlar ve  ciddi yangınlarda işlevlerini  yerine getiremezler. Ayrıca bu alev geciktiriclerin  bazıları  yangın sırasında ortama Hidrobromik asit ( HBr) ve brom bileşikleri  gibi zehirli gazlar verirler .

Diğer bir sorun sıvada kulanılan ürünlerdeki silika ve silikatların silikozis nedeniyle oluşturdukları risklerdir. İşin enteresan yanı Haziran 2017 de  ECHA   neredeyse tüm plastiklerde ,boyalarda  vs  kullanılan titan dioksitin (TiO2)  kansere neden olduğunu açıklamıştır ve ECHA  kanser yapan ürün listesine de bu kadar yaygın kullanılan TiO2 de dahil etmiştir. 

Özellikle  alev geciktiriciler ve yanmazlık terimleri malesef tüm reklamlarda veya ürünlerin arzlarında yanıltıcı unsur olarak kullanılmakta ve bir yasal yaptırım uygulanmamaktadır. 

Özetle yalıtımda kullanılan malzemelerinin yangın sırasında çıkardıkları kimyasal silah  kategorilerinde olan  HCN ,(CN)2, CO, HCOH vs  gazlarıyla insanların ölümüne  veya bazı kaplamalarda  yalıtım malzemelerine  sızan sudan dolayı  oluşan ortamlarda çok ciddi bakteriyolojik faliyetler (bakteri,mantar,virüs,maya,spor vs) nedeniyle  biyolojik silah riski olarak karşımıza çıkabilmektedir.  Yani ısı yalıtımı standartlarındaki bahsedilen eksiklikler nedeniyle  insanlar ciddi ölüm tehlikeleriyle karşı karşıya kalabilir.

Bir ürünün standartlarının belirlenmesinde mutlaka  iş sağlığı ve güvenliği kriterleriyle çevre  kriterlerinin de HIZLA mevzuatlarımıza  eklenmesi gereklidir. Bu sadece binalarda değil tüm uygulamalarda kulalınılan tüm malzemeleri (boyalar ,kaplamalar(yer /duvar), yapıştırıcılar, ısı/ses yalıtım, plastikler,kauçuk ,kablolar  vs)   kapsamalıdır.

Bu güvenlik kriterlerinin  hem onaylı/belgeli hemde yeni onaya/belgeye müracaat edecek ürünlerin tamamına hızla eklenmesi gerektiği bu elim olayla  karşımıza  çıkmaktadır.”